فردا نیمه ماه مبارک رمضان و میلاد با سعادت کریم اهل بیت علیهم السلام است. محمدجواد مهریار در یادداشتی به بیان ویژگی‌ها و خصایص امام حسن (ع) پرداخته است که در ادامه با هم می‌خوانیم:

بنا بر نقل مورخین و محدثین اسلامی، امیرالمؤمنین (ع) و صدیقه طاهره (س) با ولادت امام حسن مجتبی (ع) در پانزدهم ماه مبارک رمضان سال سوم هجری در شهر مدینه منوره، طعم شیرین پدر و مادر شدن را چشیدند. مولودی که حسن نامیده شد تا دریای کرامت الهی در وجودش نمایان شود.

هر چند علمای اهل سنت، فضائل فراوان و بی‌نظیری برای حضرت بیان کرده‌اند، در اینجا تنها به سه قسم از آن اشاره می‌شود:

تشابه امام مجتبی (ع) به رسول خدا (ص)

محدثین شیعه و اهل سنت بارها به تشابه امام حسن مجتبی (ع) به رسول خدا (ص) اذعان کرده‌اند و در منابع معتبر خود به این موضوع اشاره کرده‌اند. تشابه امام مجتبی (علیه‌السلام) به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در تمام صفات به اندازه‌ای برای مسلمانان آشنا بود که با دیدن حضرت، مردم به یاد رسول الله (ص) می‌افتادند.

ابوبکر بزاز یکی از علمای مشهور اهل سنت است که در کتابش به این نکته اشاره می‌کند و می‌نویسد: «بهی غلام زبیر نقل می‌کند که روزی عبدالله بن زبیر بر ما وارد شد و ما دسته جمع، شبیه‌ترین شخص از اهل بیت (ع) به رسول خدا (ص) را به یاد می‌آوردیم. در این هنگام عبدالله بن زبیر گفت: من شما را آگاه می‌کنم که شبیه‌ترین مردم به رسول خدا (ص) حسن بن علی (ع) است.»

قرآن کریم هنگامی که به معرفی رسول خدا (ص) می‌رسد، از ایشان به عنوان رحمت برای جهانیان یاد می‌کند و می‌فرماید: «وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا رَحْمَهً لِلْعَالَمِینَ [أنبیا / ۱۰۷] و تو را جز رحمتی برای جهانیان نفرستادیم.» شباهت امام مجتبی (علیه‌السلام) به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) تنها شبهات ظاهری نبوده و اخلاق نیکو و به طور اخص تمام صفات متعالیه پیامبر خدا (ص) را نیز در بر می‌گیرد.

علاقه و محبت خاص رسول خدا (ص) به امام مجتبی (ع)

فرزندان فاطمه (س) برترین مخلوقات خدای رحمان در عالم هستی هستند. شدت محبت رسول خدا (ص) به امام حسن و امام حسین (ع) بر همگان مشخص بوده و هست.

بخاری محدث مشهور اهل سنت در کتاب خود به نقل از براء می‌نویسد: «روزی پیامبر را دیدم که حسن بن علی (ص) را بر روی شانه‌هایش نشانده بود و در این حال می‌فرمود: پروردگارا! من او را دوست دارم، پس تو هم او را دوست بدار.»

دوستی و محبت رسول خدا (ص) تنها به دوست داشتن امام مجتبی (علیه‌السلام) خلاصه نمی‌شود و پیامبر رحمت، هر آن کس که سبط اکبر را دوست داشته و مطیع و شیعه‌اش باشد را نیز دوست دارد.

ابن ماجه قزوینی یکی دیگر از علمای مشهور اهل سنت در کتاب سنن، به دعای رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در حق دوستداران امام مجتبی (ع) اشاره می‌کند و می‌نویسد: «خدایا! من او را دوست دارم؛ پس او را دوست بدار و عاشقان او را دوست بدار.»

شدت و علاقه رسول خدا (ص) به امام مجتبی (ع) را می‌توان در این سخن حضرت مشاهده کرد. آنجا که از نوردیدگانشان به گل خوشبو یاد می‌کنند. قرطبی عالم سرشناس اهل سنت در کتاب الاستیعاب از بیان رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌نویسد: «حسن، گل خوشبوی من از دنیا است.»

خشنودی امام حسن (ع) خشنودی خداوند است

از نکات مهم و بسیار قابل توجه در منابع اهل سنت، توجه به معیار و میزان خشنودی خداوند و پیامبرش از بندگان است. در روایات اهل سنت به امام حسن و امام حسین (ع) به عنوان میزان و معیار خشنودی و غضب الهی اشاره شده است. به این معنا که اگر کسی در جستجوی رضایت خداوند رحمان است، باید به دنبال رضایت امام مجتبی و سیدالشهداء (ع) باشد و اگر کسی خواست تا از غضب خداوند در امان باشد، باید از غضب اهل بیت (علیهم‌السلام) دوری کند تا نتیجه آن خشنودی و رضایت خداوند باشد.

کلاباذی از علمای مشهور اهل سنت در کتابش می‌نویسد: «رسول خدا (ص) درباره امام حسن و امام حسین (ع) می‌فرمایند: هر کس آنان را دوست داشته باشد، مرا دوست داشته و هر کس مرا دوست داشته باشد، به یقین خداوند متعال را دوست دارد و هر کس آنان را به خشم آورد، مرا به خشم آورده و هر کس مرا به خشم آورد، خداوند متعال را به خشم آورده است.»[۵]

دوری از غضب الهی که منجر به ایمان می‌شود، همان تبعیت از رسول خدا (ص) است و اگر کسی از فرمان خدا روی گردان شود، کافر می‌گردد و جزای او خلود ابدی در جهنم است. خدای رحمان به پیامبرش در این باره می‌فرماید: «قُلْ أَطِیعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ الْکَافِرِینَ [آل‌عمران/۳۲] بگو: فرمان خدا و رسول را اطاعت کنید و اگر (از آنان) روی گردانید (و کافر شوید) همانا خدا هرگز کافران را دوست ندارد.»

پی‌نوشت:

[۱]. ابوبکر بزاز، الفوائد الشهیر، ج ۱، ص ۳۷۷، رقم ۴۰۲، دار ابن الجوزی – السعودیه / الریاض، چاپ اول، ۱۴۱۷ ه ق. «عَنِ الْبَهِیِّ، … الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ»

[۲]. بخاری، صحیح بخاری، ج ۵، ص ۲۶، رقم ۳۷۴۹، دار طوق النجاه، چاپ اول، ۱۴۲۲ ه ق. «حَدَّثَنَا حَجَّاجُ بْنُ المِنْهَالِ، … «اللَّهُمَّ إِنِّی أُحِبُّهُ فَأَحِبَّهُ».»

[۳]. ابن ماجه قزوینی، سنن ابن ماجه، ج ۱، ص ۱۵۱، بشار عواد معروف، دار الجیل، چاپ اول، ۱۴۱۸ ه ق. «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ … وَأَحِبَّ مَنْ یُحِبُّهُ»

[۴]. قرطبی، الاستیعاب فی معرفه الأصحاب، ج ۱، ص ۳۸۵، دار الجیل، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۲ ه ق. «وإنه ریحانتی من الدنیا.»

[۵]. محمد بن أبی إسحاق کلاباذی، بحر الفوائد المسمی بمعانی الأخبار، ص ۳۰۴، دار الکتب العلمیه – بیروت / لبنان، چاپ اول، ۱۴۲۰ ه ق. «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ … وَمَنْ أَبْغَضَنِی فَقَدْ أَبْغَضَ اللَّهَ.»