وینستون چرچیل در نوامبر سال ۱۸۷۴ در خانوادهای ثروتمند، و مشهور در انگلستان متولد شد. وقتی پدربزرگش به سمت لرد ایرلند منصوب شد، به همراه خانواده به دوبلین نقل مکان کرد و چرچیل از آن زمان تحت تعلیم معلم سرخانه قرار گرفت. در نوجوانی به مدرسه شبانهروزی سنتجیمز و پس از آن به برایتون رفت. چرچیل در ۱۹ سالگی عضو یگان چهارم هوسارس یکی از یگانهای نظامی معروف بریتانیا شد.
سر وینستون چرچیل که دو دوره نخستوزیری در انگلستان را تجربه کرده بود ( ۴۵ – ۱۹۴۰ و ۵۵ – ۱۹۵۱ ) از سوی بسیاری از مورخان به عنوان « بزرگترین جنایتکار تاریخ بشر» شناخته میشود. جنایاتی چون کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹ و صعود سلطنت پهلوی، حمله انگلیس به ایران بیطرف در جنگ جهانی دوم، طراحی و اجرای کودتای ۲۸ مرداد در ایران، دستور به اجرای یکی از بزرگترین نسلکشیهای تاریخ بشر در هنوستان (بین سالهای ۱۹۴۳ تا ۱۹۴۵)، دستور آغاز بمباران مناطق مسکونی آلمان و راه اندازی جنگ شهر ها در جنگ جهانی دوم و … در کارنامه این سیاست مدار جنایتکار به ظاهر خوشنام انگلیسی دیده می شود. گرچه او اعتقاد داشت تاریخ نسبت به او مهربان خواهد بود و همواره میگفت تاریخ را قوم پیروز مینویسد.
شخصیتی که با وجود تبلیغات فراوان از سوی انگلستان برای خوشنام جلوه دادن وی در جهان، در واقع یکی از بزرگترین جنایتکاران تاریخ بشر، در کنار هیتلر، چنگیز و اسکندر قرار دارد. البته حتما می دانید که از بیشتر این جنایتکاران در زمان حکومت و حتی سالها پس از مرگشان به نیکی یاد می شده.
جنایات چرچیل در ایران
نام وینستون چرچیل و موذیگری و روباهصفتی این مرد در تاریخ ایران ذهن هر ایرانی را به اشغال کشورش در جنگ جهانی دوم و کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ سوق میدهد تا آنجا که امروزه نام چرچیل در ایران بهعنوان یک واژهی منفی به کار میرود که درخصوص افراد موذی استفاده میشود.
وی در این دو دوره، عامل دخالتها و جنایتهای زیادی در ایران شد که هیچگاه از حافظه تاریخی ملت ایران پاک نخواهد گردید. البته وی قبل از دوران نخستوزیریاش در سمتهای مختلف از جمله وزیر جنگ (۲۱ – ۱۹۱۹) و وزیر مستعمرات (۲۲ – ۱۹۲۱) نیز با مسائل بینالمللی از جمله با مسائل ایران که نقش مهمی در استراتژی بینالمللی انگلستان داشت، آشنا بود که نتیجه آن کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹ و صعود سلطنت پهلوی و شکست انقلاب مشروطه برای ایران بود.
کودتای ۱۲۹۹
در سال ۱۲۹۹ ش وینستون چرچیل ۴۷ ساله وزیر جنگ بریتانیا بود و هم او بود که دستور اجرای کودتا را به ژنرال آیرونساید، فرمانده قشون انگلیس در شمال ایران، صادر کرد. بدین ترتیب بود که با اجرای این کودتا رضاخان میرپنج کم کم به قدرت اول کشور تبدیل شد و با آغاز استبداد رضاخان و سلسله پهلوی انقلاب مشروطه مردم ایران عملا با شکست مواجه شد.
اشغال ایران توسط انگلیس و شوروی در سپتامبر ۱۹۴۱ (شهریور ۱۳۲۰) در دوره اول نخست وزیری چرچیل و کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ (۱۹ اوت ۱۹۵۳) در دورهی دوم نخستوزیری وی به همراهی آمریکا، از او چهرهای منفور در تاریخ ایران ساخته است. چرچیل، رهبر حزب محافظهکار انگلیس، طرفدار راه اندازی جنگ و برخورد سیاسی- نظامی با مسائل بود و در واقع این مشرب را از خانوادهی خود به ارث برده بود؛ چرا که پدر وی لرد راندولف چرچیل یک سیاستمدار محافظهکار بود.
اشغال ایران در ۱۳۲۰
در حالی که انگلستان سالها بود نفت ایران را غارت می کرد، پس از اشغال ایران در شهریور ۱۳۲۰ نیز به دستور چرچیل، قوای اشغالگر انگلستان شروع به غارت مواد غذایی و مواد اولیه برای تامین منابع جنگ جهانی به نفع متفقین کردند. این مسئله باعث ایجاد قهطی و گرسنگی گسترده در ایران و مرگ بسیاری از ایرانیان شد. این اتفاق البته در ابعاد وسیعتر در زمان جنگ جهانی اول نیز در ایران اتفاق افتاده بود که در آن زمان نیز عامل این نسل کشی نیروهای انگلیسی بودند که منجر به مرگ حدود ۱۰ میلیون نفر از مردم کشورمان شدند.
کودتای ۲۸ مرداد
در سال ۱۳۲۹ تلاش دولت وینستون چرچیل باعث شد برخورد انگلستان با موضوع ملی شدن صنعت نفت در ایران و ایجاد موانع برای حکومت مردمی دکتر مصدق در طول ۲۹ ماه پس از ملی شدن صنعت نفت (از ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲) از موضعی حقوقی ـ سیاسی به عملکردی سیاسی- نظامی کشیده شود.
مارک گازیوروسکی (مورخ) معتقد است که انگلیس در ماه های پس از امضای قانون ملی شدن نفت استراتژی سه مرحلهیی را برای فشار به دولت و مردم ایران پیش گرفت: ۱- توسل به یک رشته اقدامات قانونی و دیپلماتیک ۲- سست کردن پایههای پشتیبانی از مصدق، از راه تحمیل مجازاتهای سخت اقتصادی بر ایران و انجام مانورهای نظامی خصمانه در منطقه ۳- کوشش برای برکناری مصدق از قدرت.
این مراحل را میتوان به نحوی منطبق بر نوع تفکر تصمیم گیرندگان عرصه سیاسی انگلستان دانست؛ چرا که روی کار آمدن چرچیل و قرار گرفتن آنتونی ایدن در راس وزارت خارجهی انگلستان، روند سیاست خارجی انگلیس در قبال ایران را خصمانه تر و عملگرایانه تر کرد. به طور مثال، پس از کودتای ۲۸ مرداد، چرچیل در ترگلافی به شاه ایران دستور اعدام دکتر فاطمی را صادر کرد.
جنایات چرچیل در هندوستان
وینستون چرچیل عامل یکی از بزرگترین نسلکشیهای تاریخ بشر در هندوستان است که در آن (بین سالهای ۱۹۴۳ تا ۱۹۴۵) شش تا هفت میلیون هندی(هندو، مسلمان و…) از گرسنگی و بیماری از بین رفتند. به دستور چرچیل مقادیر زیادی مواد غذایی و داروهایی که مایحتاج مردم هند بود برای انگلستان ارسال شد. او البته هیچگاه به خاطر این جنایت از مردم هندوستان عذرخواهی نکرد.
‘مادوسری موخرجی’ که به عنوان خبرنگار فعال است، در کتاب تکان دهنده جدیدی به نام ‘جنگ پنهان چرچیل’ که به تازگی به چاپ رسیده، سیاستهای چرچیل را مسبب اصلی این واقعه که یکی از بزرگترین قحطیهای تاریخ هند است، میداند. به گفته موخرجی، علت کمبود مواد غذایی، صادرات وسیع آن از هند برای مصرف در میادین جنگ و نیز خود بریتانیا بود. بین ماههای ژانویه و ژوئیه سال ۱۹۴۳ و در حالی که قحطی در هند شروع شده بود، این کشور بیش از ۷۰ هزار تن برنج صادر کرد.
چرچیل به بهانه کمبود کشتی با تقاضاهای صدور مواد غذایی به هند مخالفت کرد، آن هم در حالی که کشتیهایی بودند که با عبور از هند، از استرالیا به اروپا گندم میبردند تا برای مصرف آینده انبار شود.
به علاوه، چرچیل در سواحل بنگال، ‘سیاست زمین سوخته’ را اِعمال کرد که به نام ‘سیاست دانیل’ معروف شد. در نتیجه مقامات، قایقها را که وسیله حیاتی ارتباطی منطقه بودند از آنجا منتقل و پلیس ذخایر برنج را مصادره و یا نابود کرد. پدر و مادرها فرزندان گرسنه شان را در چاهها و رودخانهها میانداختند. بسیاری با انداختن خود به زیر قطار خودکشی میکردند.
مردمان گرسنه برای گرفتن آبی که در آن برنج پخته شده گدایی میکردند. کودکان برگ مو و دیگران درختان، ریشه سیب زمینی هندی و علف میخوردند. مردم حتی رمقی نداشتند تا جسد مردگان خود را بسوزانند. در دهکدههای بنگال سگها و شغالها روی تلهای جنازه جشن میگرفتند. قحطی بالاخره زمانی به پایان رسید که در آخر سال بازماندگان ، محصول برنجشان را درو کردند. اولین محمولههای جو و گندم تنها در ماه نوامبر به افراد نیازمند رسید و تا آن موقع دهها هزار نفر از آنان تلف شده بودند.
شخصیت سیاسی چرچیل
چرچیل شخصی پراگماتیست و با رفتاری ماکیاولیستی بود و نیل به منابع حداکثر خود و انگلیس را به هر طریقی خصوصا از طریق استفاده از قدرت فیزیکی همراه با نیرنگ مجاز میدانست.
خاندان چرچیل
خاندان چرچیل – اسپنسر ، که با نام چرچیل از شهرت کم نظیر جهانی برخوردار است، از برجسته ترین خاندا ن های انگلستان است که از اواخر سده هفدهم میلادی تاکنون در قله جامعه اشرافی بریتانیا جای داشته است .
خانواده چرچیل یکی از خانواده های معروف و ثروتمند بودند که این شهرت و ثروت را مدیون خود فروشی یک زن بودند. این خانواده از زمان زمامداری و نخست وزیری جد بزرگشان «جان چرچیل» در اواخر قرن ۱۷ و اوایل قرن ۱۸ به شهرت و ثروت رسیده بودند.
جان چرچیل معروف به “جک زیبارو” جد بزرگ خاندان چرچیل- اسپنسر زمانی توانست به دربار بریتانیا راه یابد که از ۱۶ سالگی باعث ارتباط نا مشروع خواهر خود “آرابلا” با ولیعهد “دوک یورک” شد که نتیجه این ارتباط ۴ فرزند بود که همگی در دربار انگلستان به مدارج بالایی رسیدند. بدین ترتیب زمانی که دوک یورک به پادشاهی رسید جان چرچیل نیز به دربار انگلستان راه یافت و سپس به نخست وزیری انگلستان رسید، او به سردار نامدار و دولتمرد متنفذ بریتانیا بدل شد و “دوک مارلبورو” لقب گرفت و بخش مهمی از ثروت و شهرت خاندان چرچیل را به میراث گذارد.
جان چرچیل یکی از معروفترین سیاست مداران انگلستان در قرون ۱۷ و ۱۸ بود که به جیمز دوم خیانت کرد و باعث سلطنت ویلیام سوم شد و به لطف فرماندهی لشکر در جنگهای ۱۰ ساله انگلیس و اتریش با فرانسه و دلالی برای وامهای ثروتمندان یهودی هلند به انگلیس برای ادامه این جنگها ثروت زیادی بدست آورد که این موضوع و رشوه های زیادی که وی دریافت کرده بود عاقبت باعث رسوایی او در انگلستان شد.
سرانجام جان چرچیل بر اثر سکته مفلوج و خانه نشین شد. او یکی از کثیف ترین سیاست مداران انگلستان بود که به علت فساد فراوان و رسوایی های مالی زیاد حتی در میان مورخین انگلیسی نیز بر سر خائن یا خادم بودن او اختلاف وجود دارد. پس از جان خاندان چرچیل تا زمان وینستون چرچیل شخصیت معروف دیگری را معرفی نکرد.
وینستون چرچیل در سن ۹۰ سالگی در ۲۴ ژانویه ۱۹۶۵ درگذشت و به دیگر جنایتکاران تاریخ پیوست.
منابع:
۱- کتاب «وینستون چرچیل» ترجمه مهسا ملکمرزبان
۲- کتاب «سیمای خانوادگی خاندان چرچیل» نوشته عبدا… شهبازی