پس از حوادث یازدهم سپتامبر سال ۲۰۰۱ میلادی و حمله به مقر سازمان تجارت جهانی در نیویورک، عربستان سعودی همواره دست داشتن اتباع این کشور در این حملات را انکار می کرد. سعودی ها درحالی در طول این سال ها بر این موضع پافشاری می کردند که ۱۵ نفر از ۱۹ عامل این حملات عربستانی بودند. به گفته ریاض مدرکی دال بر حمایت عربستان از گروه تروریستی «القاعده» و یا هواپیما ربایان وجود ندارد و عجیب آنکه واشنگتن نیز این ادعا را پذیرفته بود.

اما خانواده های قربانیان این حادثه، خواستار تحقیق مجدد درباره نقش حکومت سعودی در این حادثه تروریستی بودند. خواسته این آمریکایی ها جهت تحقیق مجدد درباره عوامل حملات ۱۱ سپتامبر اغلب به مانعی تحت عنوان «گزارش محرمانه کنگره» برخورد می کرد که در سال ۲۰۰۲ در خصوص این حملات تهیه شده بود و رمزگشایی از آن می‌توانست به بسیاری از حقایق را روشن کند.

۲۸ صفحه سرنوشت ساز
همانگونه که گفته شد، کنگره آمریکا در سال ۲۰۰۲ گزارش مشروحی از حملات ۱۱ سپتامبر تهیه کرد، اما به دستور «جرج بوش»، رئیس جمهور وقت این کشور، ۲۸ صفحه از این گزارش از آن تاریخ تاکنون محرمانه باقی مانده است.

درحالی که عدم حذف قید محرمانه بودن این ۲۸ صفحه احتمال ارتباط این حملات با سران سعودی را افزایش داده و بحث و جدل بسیاری درباره محتوای آنها به راه انداخته و موجب پافشاری خانواده های قربانیان جهت افشای گزارش و توضیح شفاف درباره این حملات و عوامل آن شده بود، پخش گزارشی از حملات ۱۱ سپتامبر توسط شبکه آمریکایی سی. بی. اس که در آن ضمن انتشار اسنادی جدید، به نقش عربستان در این حملات اشاره می کرد، موضوع گزارش ۲۸ صفحه ای را وارد فاز جدیدی کرد.

گزارش شبکه سی. بی. اس به این جهت حائز اهمیت بود که تنها به تحلیل اسناد ۲۸ صفحه ای اکتفا نکرده، بلکه با شخصیت های آمریکایی مانند «باب گراهام»، سناتور پیشین مصاحبه کرده بود که به نحوی از محتوای این صفحات مطلع بودند.

گراهام که ریاست کمیته تحقیقات درباره حوادث ۱۱ سپتامبر را برعهده داشت و عضو کمیته تحقیقات مشترک با مجلس سنا درباره شکست جاسوسی آمریکا در جریان این حوادث بود، در مصاحبه اش به این احتمال اشاره کرده بود که ممکن است، عوامل حملات ۱۱ سپتامبر در مدت زمان اقامت در آمریکا توسط گروهی از افراد و شخصیت ها حمایت شده باشند.

این سناتور آمریکایی با رد این فرضیه که غیرممکن است، کسانی که به زبان انگلیسی آشنایی نداشته و قبلا به آمریکا سفر نکرده اند و حتی تحصیلات متوسطه خود را هم به پایان نرسانده اند، بتوانند بدون بهره مندی از حمایت داخلی چنین عملیات بزرگ و پیچیده ای را انجام دهند، تاکید داشت، سعودی ها یک پای ثابت این حوادث بودند، اما مناسبات راهبردی و حساس واشنگتن – ریاض و سرمایه گذاری های کلان عربستان در بانک های آمریکا اجازه نمی داد، نقش سعودی ها در این حملات افشا شود.

اظهاراتی که توسط «تام رومر»، سناتور سابق آمریکایی از حزب دموکرات و سفیر آمریکا در هند نیز به عنوان عضو کمیته تحقیقات مشترک و عضو کمیته ۱۱ سپتامبر که از محتوای این اسناد آگاه است، مورد تایید قرار گرفت.

رومر با بیان اینکه محتوای گزارش  ۲۸ صفحه ای، همه را شگفت زده خواهد کرد، به احتمال حمایت حکومت عربستان از دو عامل حوادث ۱۱ سپتامبر که در کالیفرنیای جنوبی اقامت داشتند، اشاره کرده بود.

در ادامه افشاگری این شبکه آمریکایی، روزنامه گاردین مصاحبه این روزنامه با «جان لمن»، عضو کمیته مستقل تحقیق کنگره و مشاور نظامی «رونالد ریگان»، رئیس جمهور وقت آمریکا را منتشر کرد که از آشکار بودن همکاری عوامل حکومتی عربستان با هواپیما ربایان شرکت کننده در حمله به برج های تجارت جهانی سخن گفته بود.

لمن خاطر نشان کرده بود که تحقیقات کمیته نشان می دهد، دست کم ۵ مقام دولتی عربستان از جمله یکی از کارکنان «وزارت امور اسلامی پادشاهی عربستان» از هواپیما ربایان حمایت می کردند.

این درحالی است که «تام کین»، فرماندار سابق ایالت نیوجرسی و «لی هامیلتون»، عضو سابق کنگره آمریکا و عضو کمیته تحقیق حوادث ۱۱ سپتامبر نیز تاکید داشتند: یکی از دیپلمات های کنسولگری عربستان در لس آنجلس متهم به حمایت از دو هواپیما‎ ربای سعودی بوده است.

انتشار فایل – ۱۷
افشاگری ها فوق الذکر، دولت آمریکا را وادار به انتشار سند موسوم به «فایل – ۱۷» کرد که به گوشه ای از محتوای گزارش محرمانه ۲۸ صفحه ای اشاره می کرد.

این فایل که به نوعی ارتباط عربستان با هواپیما ربایان را تایید می کرد، از حدود ۴۰ شخصیت سعودی مانند «فهد التومری»، دیپلمات کنسولگری عربستان در لس آنجلس و «عمر البیومی» نام برده بود که به دلیل ارتباط با عوامل حملات ۱۱ سپتامبر در لیست ماموران تحقیق قرار داشتند.

احساس خطر سعودی ها
تحولات پرونده ۱۱ سپتامبر که به بخش هایی از آن در بالا اشاره شد، به سمت و سویی پیش رفت که موجب تصویب طرحی توسط سنای آمریکا شد که به خانواده های قربانیان این حملات امکان می داد، از عربستان به دلیل دست داشتن در حملات تروریستی شکایت کنند.

سران سعودی که چون شرایط را بحرانی و خطرناک یافتند، تهدید کردند، در صورت تصویب نهایی این مصوبه، عربستان دارایی های خود را از آمریکا خارج خواهد کرد.

چرا عربستان از انتشار گزارش ۲۸ صفحه‌ای نگران است
ادعای دخالت عربستان در حملات ۱۱ سپتامبر درحالی مطرح شد که این رژیم بارها به حمایت مالی از افراط ‌گرایان با حمایت و تشویق غرب متهم شد و درحال حاضر نیز متهم به حمایت مالی و ارسال تسلیحات برای افراط ‌گرایانی است که در سوریه با دولت «بشار اسد»، رئیس جمهور این کشور می جنگند.

اکنون برکسی پوشیده نیست که عربستان سعودی زادگاه تروریسم در انواع و اشکال مختلف آن و پرورش دهنده و حامی این پدیده شوم است، این درحالی است که وضعیت این کشور در پرونده هایی مانند حقوق بشر، حقوق زنان، آزادی بیان و غیره بهتر از وضعیت تروریسم پروری این کشور نیست.

در این شرایط انتشار اسناد محرمانه دست داشتن سعودی ها در حوادث ۱۱ سپتامبر می تواند، حکم تیر خلاص برای حکومت عربستان، مهمترین متحد آمریکا در منطقه باشد که به هیچ وجه نمی تواند، خواسته واشنگتن باشد،‌ به این خواسته باید روابط و مناسبات فیمابین را هم اضافه کرد.

آمریکا و عربستان سال هاست، دارای روابط راهبردی سیاسی، اقتصادی و نظامی گسترده ای با یکدیگر هستند و اساسا آل سعود اصلی ترین عامل حفظ و گسترش منافع آمریکا در خاورمیانه محسوب می شود.

عربستانی ها تامین کننده اصلی نفت آمریکا هستند و در عوض آمریکا نیز تامین کننده اصلی ثبات آل سعود در عربستان است. همچنین در سال های اخیر عربستان سعودی بزرگترین خریدار تسلیحات نظامی آمریکا در جهان است.

به فهرست این نوع تعاملات می توان موارد متعدد دیگری را اضافه کرد که نشان دهنده منافع مشترک بی شمار دو طرف است که تمام سطوح و حوزه ها را دربرمی گیرد و این موجب می شود، مقامات آمریکایی نتوانند، درخواست عربستان برای عدم انتشار اسناد ۱۱ سپتامبر را نادیده بگیرند.

در واقع دولت آمریکا بیش از هر دولتی دیگر در جهان نگران آینده آل سعود در عربستان است. دولت عربستان در قضایا بحرین، سوریه و به خصوص جنگ اخیر علیه یمن متهم به حمایت از تروریسم و کشتار هزاران غیر نظامی و کودک و زن بیگ ناه توسط محافل حقوق بشری شده است. انتشار بخشی از اسناد دست داشتن عربستان در حوادث ۱۱ سپتامبر می توانست، فشار به عربستان را در محافل حقوق بشری و افکار عمومی بیشتر کند. آمریکا نمی خواهد، بیشتر از این در شرایطی که عربستان در پرونده های متعدد منطقه ای تحت فشار برای نقض حقوق بشر است، مورد هجمه و تضعیف در افکار عمومی قرار گیرد. زیرا در هر صورت آمریکایی ها در شرایط حساس و پر التهاب منطقه خاورمیانه به همین متحد نیم بند نیز نیاز دارند.

از سوی دیگر مقامات آمریکایی همواره از طرف افکار عمومی در این کشور به علت ارتباط و تعامل با کشوری همچون عربستان که از یک حکومت بدوی و فاقد اولین معیارهای حقوق شهروندی برخودارد است، تحت فشار بوده اند.انتشار اسناد علیه عربستان می توانست، فضای افکار عمومی در آمریکا را علیه عربستان به شدت تحریک و مقامات آمریکایی را برای توجیه ارتباط با یک کشور حامی تروریسم و بدوی با مشکل روبه رو کند.

این درحالی است که نباید نیاز اقتصاد آمریکا به دارایی های عربستان در بانک های آمریکایی را نادیده گرفت. در واقع یکی از پیام های سفر «محمد بن سلمان»، جانشین ولی عهد عربستان به اوباما این بود که «ممکن است، شما به نفت ما نیازی نداشته باشید، اما ما می توانیم، هم پیمان اقتصادی استراتژیکی برای شما با به وجود آوردن فرصت سرمایه گذاری کلان برای شرکت های شما و سرمایه های تان از طریق خصوصی سازی شرکت های بزرگ دولتی مان که اکنون در حال انجام آن هستیم، از جمله شرکت غول پیکر آرامکو باشیم».

و بلاخره اینکه نیاز آمریکا به مقوله حمایت از فرقه های جعلی مثل وهابیت و گروه های تکفیری افراط گرایی مانند داعش، القاعده و طالبان اوباما را وادار به سرپوش نهادن بر قضیه افشای نقش آمریکا در حملات ۱۱ سپتامبر کرد.

در واقع یکی از مسائلی که آمریکایی ها در طول دهه های گذشته برای اسلام هراسی و ایران هراسی به آن متوسل شده اند، تشکیل و حمایت از فرقه های جعلی مثل وهابیت و گروه های تکفیری افراط گرایی مانند داعش، القاعده و طالبان است که مکتب وهابیت و خاندان سعودی خاستگاه این فرقه ها و پدر معنوی تمام گروه های تروریستی تکفیری از بوکوحرام و الشباب، در آفریقا گرفته تا طالبان و القاعده و داعش در منطقه است.

این ملاحظات بود که آمریکا را واداشت، به واسطه «جان برنان»، رئیس سازمان سیا عربستان سعودی را از دست داشتن در حملات ۱۱ سپتامبر مبرا کند.

رئیس سازمان سیا که با شبکه سعودی العربیه گفتگو می کرد، تصریح کرد:  من فکر می ‌کنم، اسناد ۲۸ صفحه منتشر می ‌شود و من از انتشار آنها حمایت می ‌کنم و همه خواهند دید که عربستان سعودی هیچ نقشی در ارتباط با حملات ۱۱ سپتامبر نداشته است!

به این ترتیب، نام عربستان سعودی یکباره از اسناد محرمانه ۲۸ صفحه ای مربوط به حملات ۱۱ سپتامبر حذف می شود، در حالی که تا پیش از آن همه چیز از دخالت سعودی ها در این پرونده حکایت داشت.