به گزارش مشرق، با گذشت شش ماه از اجرای توافق هسته ای ایران، موانع بسیار از جمله تحریم‌های غیر هسته ای آمریکا علیه تهران، این توافق را آسیب‌پذیر و متزلزل کرده است.

بیش از یک دهه در نتیجه تحریم های فلج کننده بین المللی علیه ایران، ورود کالاهای ایرانی به آمریکا ممنوع بود. اما پس از اجرای توافق هسته ای در ماه ژانویه، ناگهان به ایران اجازه داده شد صادرات فرش و پسته معروف ایرانی را از سر بگیرد. ایرانی ها همچنین به دنبال احیای صنعت نفت خود هستند و به زودی به دهها میلیارد دلار درآمدهای نفتی مسدود شده اش نیز دسترسی خواهد یافت که به تقویت اقتصاد این کشور کمک خواهد کرد. مهمتر این که مقامات آمریکایی به تهران اطمینان داده اند سرمایه گذاری خارجی به این کشور بازخواهد گشت. وندی شرمن مذاکره کننده ارشد آمریکا در سال ۲۰۱۴ به محض تعلیق تحریم های بزرگ ما، دنیا به سمت «‌گفت ایران سرازیر خواهد شد.»

امروز نزدیک به شش ماه پس از اجرای توافق هسته ای ایران هنوز منتظر آن امتیازات است. هنوز ایران نمی‌تواند به صدمیلیارد دلار دارایی های مصادره شده اش در بانک های خارجی دسترسی یابد. علت: قوانین آمریکا که هنوز در توافق هسته‌ای گنجانده نشده‌اند، هنوز به شدت محدود‌کننده‌اند. تجارت خارجی هنوز تحقق نیافته است زیرا بانک های تجاری بزرگ اروپایی و آسیایی درباره نقض ناخواسته تحریم های غیرهسته ای آمریکا و مواجه با مجازات های سنگین از سوی آمریکا هراس دارند. تهران از این موضوع عصبانی است و می گوید آمریکا تلاش می‌کند جلوی بازگشت تهران را به اقتصاد دنیا بگیرد.

ایران می خواهد آمریکا این تحریم ها را کاهش دهد، اما این موضوع به تصمیم کنگره نیاز دارد. این موضوع نیز در سال انتخاباتی غیرممکن است به ویژه این که برخی دموکرات ها تمایل ندارند، توافقی را دوباره بررسی کنند که از نظر بسیاری ناقص است. اگر کنگره وارد عمل شود قانونگذاران برای اعمال تحریم های جدید علیه ایران این بار برای مجازات برنامه موشک بالستیک تهران تلاش خواهند کرد. در تهران تندروها که هرگز با توافق هسته‌ای موافق نبوده‌اند از حسن روحانی رئیس جمهور میانه‌رو می‌خواهند، آن را کنار بگذارد.

اکنون خطر اینجاست که رئیس جمهور باراک اوباما که تا شش ماه آینده کاخ سفید را ترک خواهد کرد، دست آورد سیاست خارجی‌اش هنوز متزلزل است.

تهران و واشنگتن تاکید دارند به توافق هسته‌ای پایبند هستند. اما زمانی‌که ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی ایران در سفری غیرعادی به واشنگتن شرکت کرد، نگرانی‌های ایران و چشم انداز شکننده‌بودن توافق در ماه آوریل کاملا آشکار بود. سیف در دیدار با جاکوب لو وزیر خزانه داری آمریکا، کاهش بیشتر تحریم ها را خواستار شده بود.

به گزارش مشرق، احتمالا بزرگ ترین منبع اختلاف قانون آمریکا است که ایران را از استفاده از نظام مالی و دلارهای آمریکا حتی به شکل غیرمستقیم منع می‌کند. این قانون که در سال ۲۰۱۲ اجرایی شد با هدف مجازات ایران به علت جرائم مختلف تصویب شد: برنامه موشک های بالستیک تهران، نقض حقوق بشر و حمایت های دولت این کشور از تروریسم. به این علت که این موضوعات هنوز حل نشده‌اند، در نتیجه هیچ شانسی وجود ندارد که کنگره آمریکا این قانون را در آینده نزدیک لغو کند. کارشناسان می‌گویند تا زمانی که اوضاع به همین منوال است، بانک‌های‌ خارجی از انجام تجارت با ایران خودداری خواهند کرد.

در ماه آوریل، جان کری وزیر امور خارجه آمریکا در دیدار با محمد جواد ظریف همتای ایرانی اش در نیویورک، تلاش کرد برخی از این مسائل را حل کند. بر اساس گزارش‌ها آنها توافق کردند چند بانک اروپایی فرایند انتقال تقریبا شش و چهار دهم میلیارد دلار بدهی نفتی هند به تهران را انجام دهند. به گفته برخی کارشناسان تحریم‌ها ایران، این توافق انتقال درآمدهای نفتی مصادره شده در بانک‌های آسیایی را نیز پوشش خواهد داد. هنوز مشخص نیست ایران این پول‌ها را به دلار یا دیگر واحدهای پولی دریافت خواهد کرد.

دولت اوباما تاکید دارد قانون آمریکا مانعی بر سر راه تجارت بانک‌های خارجی با ایران با واحدهای پولی غیر از دلار نیست. در چند هفته گذشته کری و دیگر مقامات آمریکا برای کمک به بانک‌های خارجی برای تبیین دقیق تحریم‌های ایران و تشریح دقیق مجازات‌ها به سراسر دنیا سفر کرده‌اند.

با این وجود هنوز بانک‌های بزرگ اروپایی و اسیایی برای تجارت با ایران قانع نشده‌اند. اکثر آنها از واشنگتن خواسته‌اند نقشه راه روشنی برای آنها ترسیم کند تا بدون خطر مواجه با مجازات‌های آمریکا با ایران تجارت کنند. اما مقامات آمریکا از ترسیم نقشه راه خودداری و تاکید کرده‌اند اگر بانک‌ها سوالی داشته‌ باشند، باید به دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری یک آژانس فدرال که تحریم‌های خارجی را نظارت می‌کند مراجعه کنند.

کارشناسان می‌گویند البته بانک‌های خارجی به دلایل دیگری هم برای تجارت با ایران تردید دارند. آنها به قوانین قدیمی حاکم بر پول‌شویی و نیز نبود ممنوعیت تامین مالی تروریست‌ها و فساد اقتصادی در ایران اشاره دارند.

در شرایطی که تهران منتظر است ببیند دولت آمریکا نگرانی‌های بانک‌ها را کاهش خواهد داد یا نه، مخالفان توافق هسته‌ای، مثل گذشته هنوز بر مواضع خود باقی مانده اند. دونالد ترامپ نامزد پیشروی جمهوری خواهان در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، توافق هسته‌ای را منزجرکننده و مذاکره کننده‌هایی را که پیش نویس آن را تهیه کرده اند، بی‌کفایت خواند.

هیلاری کلینتون نامزد پیشروی دموکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز بر اقدام‌های سخت‌گیرانه‌تر علیه ایران برای مقابله با سیاست های ضدآمریکایی این کشور تاکید کرده است.

در ضمن یک لابی بانفوذ گروه متحد علیه ایران هسته‌ای کمپین بزرگی را برای جلوگیری از تجارت شرکت‌های بزرگ اروپایی با ایران رهبری می‌کند. این گروه به شرکت‌های بزرگ اروپایی درباره نقض تحریم‌های باقی مانده علیه ایران هشدار می‌دهد. در کنگره نیز برخی قانونگذاران شرکت بویینگ را تحت فشار قرار داده‌اند تا از توافق گزارش شده این شرکت با تهران برای تهیه چند هواپیمای مسافربری و دیگر خدمات برای تهران صرف‌نظر کند.