Print Friendly, PDF & Email

 

 مقاومت، ایستادگی و پیروزی‏های مکرر ایران در جبهه‏ های نبرد، در طول سال‏های جنگ، به هیچ وجه خوشایند استکبار جهانی نبود. از این رو، در ماه‏های آخر جنگ، حمایت جهانی از عراق به اوج رسید و آمریکایی‏ ها عملا و به طور مستقیم، وارد صحنه شدند. سکوهای نفتی ما را بمباران می‏کردند و با هدایت هواپیماهای عراقی بمباران نفت‏کش‏ها را تسهیل می‏کردند و هواپیمای مسافربری ایران را مستقیما منهدم کردند.

فرانسوی‏ ها نیز هواپیماهای پیشرفته سوپر اتاندارد و میراژ ۲۰۰۰ در اختیار عراق گذاشتند و روس‏ها نیز مدرن‏ترین هواپیماهای جنگنده و دورپرداز و بلند پرواز و … را به عراق ارسال کردند. کویت و عربستان، سیل دلارهای خود را به عراق روانه ساختند. آلمانی‏ها مواد لازم برای سلاح شیمیایی در اخیتار عراق می‏گذاشتند. با این امکانات، عراق به طور وسیع، مناطق مسکونی و جبهه‏ها را بمباران شیمیایی می‏کرد و مجامع بین‏المللی، با سکوت خود، این جنایات را تأیید می‏کردند.

در نتیجه، جنگ از حالت طبیعی خود خارج و به یک نسل‏کُشی گسترده و بدون هیچ گونه ملاحظات اخلاقی، انسانی، حقوقی و… تبدیل شده بود.۲ از سوی دیگر، تحریم‏های همه جانبه و شدید بین‏المللی، فشارهای بسیار زیادی در زمینه اقتصادی، نظامی و … بر مردم و مسئولین ایران وارد می‏کرد:

در چنین شرایطی، حضرت امام(ره) با مشورت مسئولین نظام و کارشناسان، مصلحت نظام اسلامی را در پذیرش قطع‏نامه ۵۹۸ و قبول آتش بس دید. از این رو، با وجود آرمان‏ها و اهداف کلان و بلند مدتی که از تداوم دفاع مقدس داشت، قطع‏نامه را پذیرفت؛ اما موضع‏گیری جدید، به هیچ وجه با روحیات و انتظارات مردم ایران و به ویژه رزمندگان و خانواده‏های شهدا و ایثارگران هماهنگی نداشت و آنان انتظار چنین چرخش ناگهانی را نداشتند و افزون بر این، این موضع‏گیری، می‏توانست تأثیر منفی بر حرکت‏های انقلابی و نهضت‏های آزادی‏بخش جهان نیز داشته باشد.

طبیعی است که در چنین شرایطی، پذیرش قطع‏نامه و آتش بس، به مثابه نوشیدن جام زهر برای حضرت امام(ره) بود که او تنها به خاطر رضای خداوند، حفظ اسلام و مصالح نظام اسلامی، آن را با جان و دل پذیرا شد. در پیام تاریخی امام در مورد پذیرش قطع‏نامه چنین آمده است:

«… قبول این مسئله برای من، از زهر کشنده ‏تر است؛ ولی راضی به رضای خدایم و برای رضایت او، این جرعه را نوشیدم. در شرایط کنونی، آن چه موجب این امر شد، تکلیف الهی‏ام بود. شما می‏دانید که من با شما پیمان بسته بودم که تا آخرین قطره خون و آخرین نفس بجنگم؛ اما تصمیم امروز، فقط برای تشخیص مصلحت بود و تنها به امید رحمت و رضای او، از هر آن چه گفتم، گذشته و اگر آبرویی داشتم، با خدا معامله کرده ‏ام».

اقدام خالصانه حضرت امام(ره) هم در کوتاه مدت و هم در دراز مدت، شرایط را به نفع نظام اسلامی رقم زد؛ زیرا این موضع ناگهانی که به هیچ مورد انتظار دشمنان نبود، یک‏باره دشمن را به موضع انفعالی کشاند و در حالی که او از «ماشین جنگی» برتر و حمایت همه جانبه بین‏المللی برخوردار بود، با قبول قطع‏نامه از سوی ایران و حضور گسترده و بی‏نظیر مردم در جبهه‏ها، پس از نبردی یک ماهه، شکست را پذیرفت و به قبول قطع‏نامه گردن نهاد و از سوی دیگر، باعث شد تا شعار صلح طلبی را از دست دشمنان گرفته شود و آنان کاملاً خلع سلاح شوند و با حمله عراق به کویت و شکل گیری ائتلاف بین المللی علیه عراق، حقانیت ایران در جنگ تحمیلی برای همگان آشکار و دولت عراق به عنوان متجاوز شناخته شود.

 

چرایی تداوم جنگ بعد از فتح خرمشهر

اگر صلح را مجموعه‏ای از آتش‏بس، عقب‏نشینی، تعیین متجاوز، تامین خسارت‏های وارده و … بدانیم، باید بگوییم که در آن زمان، هیچ گونه پیشنهاد صلحی ارائه نشد و شورای امنیت و دیگران، تنها آتش بس و در واقع حالت نه جنگ نه صلح را توصیه می‏کردند . در آن زمان طرحی که متضمن صلح واقعی باشد و شناسایی متجاوز و پرداخت غرامت را نیز شامل شود و تضمین برای عدم تعرض مجدد داشته باشد، وجود نداشت و پیشنهادهای ارائه شده، تنها در حد آتش بس و مذاکره طرفین بود . این امر با توجه به پشتیبانی یک طرفه و آشکار دولت‏های بزرگ و نهادهای بین المللی از عراق، هیچ گاه نمی‏توانست‏شرایط ایران را برای یک صلح واقعی و شرافت‏مندانه محقق سازد . به این ترتیب ایران، دلایل منطقی و عقلانی برای ادامه جنگ داشت . این دلایل عبارت بود از:

۱ . شرایط ایران برای صلح (شناسایی و تنبیه متجاوز و پرداخت غرامت از سوی عراق) .

۲ . مرزهای ایران تامین نداشت و نقاطی در شلمچه، طلائیه، فکه و قصر شیرین در اشغال عراق بود و نیز شهرهای سومار، نفت‏شهر و مهران عملا در اشغال دشمن بود و امکان آزادسازی این نقاط از راه مذکور، غیرمعقول به نظر می‏رسید و راهی جز ادامه جنگ وجود نداشت .

۳ . در حالی که نیروهای خودی، پیروزی‏های زیادی کسب می‏کردند، توقف جنگ و چانه‏زنی در پشت میز مذاکره، برای آزادی نقاط مرزی آزاد شده، صحیح نبود .

۴ . شهرهای آزاد شده همچون خرمشهر، به علت‏حضور دشمن در شلمچه، همچنان مورد تهدید بود .

۵ . توانایی کمی ارتش عراق ترمیم شده و با کمک‏های همه جانبه دولت‏های بزرگ افزایش هم یافته بود .

۶ . تنها چیزی که ارتش عراق از دست داده بود، روحیه بود که با توجه به روحیه فرماندهی آن (شخص صدام)، این مسئله نیز پس از مدتی قابل ترمیم بود .

۷ . در حالی که نیروهای جمهوری اسلامی در نوار پیروزی قرار داشتند، آتش بس و صلح ناپایدار در هنگام قدرت و دادن فرصت مجدد به عراق، زیان‏هایی به بار می‏آورد . اگر آن روز جنگ متوقف می‏شد و تجربه‏ای چون مذاکرات سوریه و اسرائیل، بر سر ارتفاعات جولان، فراروی ما قرار می‏گرفت و ما ناچار می‏شدیم بر سر سایر مناطق تحت اشغال، پشت میز مذاکره با عراق چانه‏زنی بی‏حاصل کنیم; امروز جامعه، مسئولان وقت را شماتت می‏کرد .

۸ . عراق در نظر داشت‏با برگزاری اجلاس سران جنبش غیر متعهد در بغداد و کسب ریاست دوره‏ای این جنبش، برای تحقق خواسته‏های نامشروع خود، به ایران فشار آورد; ولی ایران با حمله به داخل خاک عراق در عملیات رمضان، این امتیاز مهم و حیاتی را از عراق گرفت .

۹ . به همین منظور در ۲۰ خرداد ۱۳۶۱ش . جلسه‏ای در حضور امام خمینی در جماران تشکیل گردید و موضوع به شور گذاشته شد . از نظر نظامیان شرکت کننده در آن جلسه، امکان پدافند با توقف روی خط مرزی وجود نداشت; زیرا در اغلب نقاط مرزی هیچ گونه مانع طبیعی وجود نداشت و ایجاد استحکامات جدید نیز یک سال به طول می‏انجامید و طی این مدت احتمال حمله مجدد عراق جدی بود . مهم‏تر این که با تکیه بر اصل متعارف نظامی «تعقیب دشمن‏» هرگونه توقف پس از فتح خرمشهر یک حرکت غیراصولی بود . به همین دلیل امام خمینی (ره) پس از تردید اولیه در مورد تداوم جنگ در خاک عراق با استماع دلایل نظامیان و نا امیدی از پذیرش شرایط ایران توسط دولت عراق، با ادامه جنگ و ورود نیروهای ایران به خاک عراق موافقت نمودند .
پیام امام خمینی ره هنگام پذیرش قطعنامه ۵۹۸

«… قبول این مسئله برای من، از زهر کشنده ‏تر است؛ ولی راضی به رضای خدایم و برای رضایت او، این جرعه را نوشیدم. در شرایط کنونی، آن چه موجب این امر شد، تکلیف الهی‏ام بود. شما می‏دانید که من با شما پیمان بسته بودم که تا آخرین قطره خون و آخرین نفس بجنگم؛ اما تصمیم امروز، فقط برای تشخیص مصلحت بود و تنها به امید رحمت و رضای او، از هر آن چه گفتم، گذشته و اگر آبرویی داشتم، با خدا معامله کرده ‏ام».

متن قطعنامه ۵۹۸

شورای امنیت، با تأیید مجدد قطعنامه ۵۸۲ خود به سال۱۹۸۶ میلادی ، با ابراز نگرانی عمیق از این که علی رغم در خواستهایش برای آتش بس، منازعه بین ایران و عراق به شدت سابق با تلفات شدید انسانی و تخریب مادی ادامه دارد، با ابراز تأسف از آغاز و ادامه منازعه، همچنین با ابراز تأسف از بمباران مراکز صرفاً مسکونی غیرنظامی، حملات به کشتیرانی بی طرف یا هواپیماهای کشوری، نقض قوانین بین المللی انسان دوستانه و دیگر قوانین ناظر بر درگیری مسلحانه، بویژه کاربرد سلاحهای شیمیایی برخلاف الزامات پروتکل ۱۹۲۵ ژنو، با ابراز نگرانی عمیق نسبت به احتمال تشدید و گسترش بیشتر منازعه، مصمم گردید به تمامی اقدامات نظامی بین ایران و عراق خاتمه بخشد، معتقد شد که می باید یک راه حل جامع، عادلانه، شرافتمندانه و پایدار بین ایران و عراق به دست آید.
با یادآوری مفاد منشور ملل متحد، به ویژه تعهد همه دُوَل عضو به حل اختلافات بین المللی خود از راه های مسالمت آمیز به نحوی که صلح و امنیت بین المللی و عدالت به مخاطره نیفتد، با حکم به این که در منازعه ما بین ایران و عراق زمینه صلح حاصل شده است، با اقدام براساس مواد ۳۹ و ۴۰ منشور ملل متحد:
۱ خواستار آن است که به عنوان یک قدم اولیه جهت حل و فصل (مناقشه) از راه مذاکره، ایران و عراق یک آتش بس فوری را رعایت کرده، به تمامی عملیات نظامی در زمین، دریا و هوا خاتمه داده و تمامی نیروهای خود را بدون درنگ به مرزهای شناخته شده بین المللی بازگردانند.
۲ از دبیرکل درخواست می کند که یک تیم ناظر ملل متحد را برای بررسی، تأیید و نظارت بر آتش بس و عقب نشینی نیروها اعزام نماید و همچنین از دبیرکل درخواست می نماید با مشورت طرفین درگیر، تدابیر لازم را اتخاذ نموده، گزارش آن را به شورای امنیت ارائه نماید.
۳ مصرانه می خواهد اسرای جنگی آزاد شده و پس از قطع مخاصمات فعال کنونی، براساس کنوانسیون سوم ژنو ۱۲ اوت ۱۹۴۹، بدون تأخیر به کشور خود بازگردانده شوند.
۴ از ایران و عراق می خواهد با دبیرکل در اجرای این قطعنامه و در تلاشهای میانجیگرانه برای حصول یک راه حل جامع، عادلانه و شرافتمندانه مورد قبول دو طرف در خصوص تمام موضوعات موجود، منطبق با اصول مندرج در منشور ملل متحد، همکاری نمایند.
۵ از تمامی کشورهای دیگر می خواهد که حداکثر خویشتنداری را مبذول دارند و از هرگونه اقدامی که می تواند منجر به تشدید و گسترش بیشتر منازعه گردد احتراز کنند و بدین ترتیب اجرای قطعنامه حاضر را تسهیل نمایند.
۶ از دبیرکل درخواست می نماید که با مشورت با ایران و عراق، مسأله تفویض اختیار به یک هیأت بی طرف برای تحقیق راجع به مسئولیت منازعه را بررسی نموده و در اسرع وقت به شورای امنیت گزارش دهد.
۷ ابعاد خسارات وارده در خلال منازعه و نیاز به تلاشهای بازسازی با کمکهای مناسب بین المللی پس از خاتمه درگیری تصدیق می گردد و در این خصوص از دبیرکل درخواست می کند که هیأت کارشناسان را برای مطالعه موضوع بازسازی و گزارش به شورای امنیت تعیین نمایند.
۸ همچنین از دبیرکل درخواست می کند که با مشورت با ایران و عراق و دیگر کشورهای منطقه، راههای افزایش امنیت و ثبات منطقه را مورد مدافه قرار دهد.
۹ از دبیرکل درخواست می کند که شورای امنیت را در مورد اجرای این قطعنامه مطلع نماید.
۱۰ مصمم است برای بررسی اقدامات بیشتر جهت رعایت و اجرای این قطعنامه در صورت ضرورت جلسات دیگری مجدداً تشکیل دهد.

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید

√ کامل کردن گزینه های ستاره دار (*) الزامی است
√ آدرس پست الکترونیکی شما محفوظ بوده و نمایش داده نخواهد شد


 قالب وردپرسدانلود رایگان قالب وردپرسپوسته خبری ایرانیقالب مجله خبریطراحی سایتپوسته وردپرسکلکسیون طراحی
Escort France kaszinok online Rtp slots 1xbet