Print Friendly, PDF & Email

اشغال شبه قاره هند و سیطره انگلیسیها براى مدت مدید در آن ناحیه زمینه پروژه‏اى را فراهم آورد که به وسیله سر ویلیام جونز  صورت پذیرفت و سپس به وسیله فردریکفُن شلگل  در اواخر سده ۱۷ و اوائل ۱۸م کامل‏تر شد. ویلیام جونز حافظ منافع انگلستان پیشقدم در مطالعات هند و اروپایى، «نظریه آریایى»  را، که بر اساس آن اروپاى قدیم راپرزرق و برق جلوه مى‏داد، تأسیس کرد. نظریه آریایى به مثابه روش تاریخنگارى نو در مقابل تاریخنگارى گذشته هند و ایران قلمداد مى‏گردید. این نظریه گسل جدى بین آریاییهاى آسیا و همسایگان آنان با گروه مقابل ایشان که «سیمایت‏ها» ــ سامیها  ــ شاملعربها، یهودیها، ترکها، و گروههاى دیگر بودند، به وجود آورد.
در ادامه این راه، خاورشناسان بنامى در حوزه مطالعات هندواروپایى و ایران، «آریایى‏گرایى»  را به عنوان شعبه خاصى از دانش که به تمایز نژادها و ملیتها مى‏پرداخترواج دادند. این مطالعات بر پایه دانشهایى چون زبان‏شناسى، دین‏شناسى، اسطوره‏شناسى استوار بود. فرض خاورشناسان این بود که هر سه ملیت هندى، اروپایى و ایرانى ریشه در یک نژاد دارند. آنان بر آن بودند که اقوام مادى ایران با اقوام اروپایى مرتبط بوده و از سویى با اقوام هندى نیز ارتباط داشته‏اند. بنا به اعتقاد آنان، پارسیان و مادها به عنوان اولین اقوام آریایى که در شرق ایران ساکن شدند از همتایان هندى خود در زمان و مکان نامعلومى جدا شده‏اند. شرق‏شناسان جهت اثبات اشتراک ریشه‏هاى هندى، اروپایى و ایرانى به اشتراکات زبانى، دینى و ازجمله واژه‏هاى شاعرانه در ودا و اوستا و شیوه مشترک مراسم و آیینهاى دینى آنها استناد مى‏نمودند؛ که البته بر این استنادات نقدهاى فراوانى نیز وارد شد.
در سالهاى اواخر قرن نوزدهم میلادى و، به طور خاص، ابتداى قرن بیستم نظرات بسیارى درباره ریشه قومیت ایرانى، زبان، فرهنگ و حتى اشتقاق نام ایران از سوى خاورشناسانى چون پیسته ، سایسى،  هرتسفلد،  رالینسن،  بارتولد،  گیرشمن، اولمستید  صورت پذیرفت.
برخى، همچون هرتسفلد، در پى اثبات آن بودند که کلمه «ایران» از واژه «آریا» مشتق شده و بعضى معتقد بودند که نام این سرزمین قبل از آنکه «ایران» خوانده شود، «ایلام» بوده است. آنها در یک نتیجه‏گیرى کلى برترى قوم ایرانى را در زمانهاى قدیم حکایت مى‏کردند، قومى که پادشاهى ایران را بنیاد نهاد. این پدیده خود به عنوان پایه‏اى براى ظهور عرق ملى ایرانى محسوب مى‏شد.
بخش عمده باستان‏ستایى، به عنوان یک موج جدید و استثنایى، که از اواسط سده ۱۹م با آثار و آراءِ جلال‏الدین میرزا فرزند پنجاه و هشتم فتحعلى‏شاه و سلسله‏جنبان دیگر آن، یعنى میرزا فتحعلى آخوندزاده، به خود صورت عینى بخشید، در ادامه راهى بود که استعمار انگلیس بر اساس فرضیات فوق ساخت و پردازش نمود. ایدئولوژى آریایى‏گرایى تمهید و بسترى مناسب براى توسعه امپراتورى انگلیس در شرق بود. بر اساس این ایدئولوژى وارداتى که از سوى محافل آکادمیک استعمار انگلستان تدوین و تبویب شد، هندى، ایرانى و انگلیسى از یک منشأ نژادى یعنى آریایى بودند. در واقع هر سه شاخه‏هایى از یک قوم (آریایى) بودند که در مناطق سه‏گانه عالم سکنى گزیدند، که در آن مقطع خاص (نیمه دوم قرن ۱۹) این پیوند و خویشاوندى با درخشش امپراتورى انگلیس و احیاى تمدنهاى باستانى هند و ایران تحقق مى‏یافت. بر اساس تفسیرى که این ایدئولوژى به دست مى‏داد دوره تمدنهاى هند و ایرانى به سررسیده بود و هم‏اکنون نوبت امپراتورى انگلستان بود. چنین ایدئولوژى‏اى وحدت لازم را براى حفظ امپراتورى جهانى انگلیس فراهم مى‏آورد، به گونه‏اى که هندى و ایرانى با وفادارى به آرمان مشترک و توجه به نژاد یکسان، حاکمیت بریتانیا را تضمین مى‏نمودند. به همین دلیل بود که این ایدئولوژى جوهره ضد سامى و ضد تورانى داشت.
پروژه یاد شده از سوى بسیارى از ناسیونالیستهاى ایران و هیئت حاکمه به دفعات مورد توجه قرار گرفت. از جمله سیف آزاد، مدیر و مؤسس هفته‏نامه ایران باستان در مقاله‏اى با عنوان «چرا ما برتریم» با الهام از گوبینو به برترى نژاد ایرانى اشاره مى‏کند و در پى تقسیم‏بندى افراد بشر به دو نژاد آریا و سامى، نژاد آریا را به این دلیل که تنوع فکر او بیشتر است، از نژاد سامى برتر مى‏داند. به عقیده او آریایى بودن با تنوع و تجدد و اشتقاق و تزاید همراه است در حالى که نژاد سامى همواره با بساطت و سادگى پیوستگى دارد. وى معتقد است ایرانى «پدر تمام ملل متمدنه آریاست».
روحیه برترى قومى و شرافت ذاتى ایرانى که در لابه‏لاى نشریات این دوره به چشم مى‏خورد برآمده از چنین تصور تاریخى است. تاریخنگارى ناسیونالیستى این دوره از چنین مفاهیمى الهام مى‏گیرد.

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید

√ کامل کردن گزینه های ستاره دار (*) الزامی است
√ آدرس پست الکترونیکی شما محفوظ بوده و نمایش داده نخواهد شد


 قالب وردپرسدانلود رایگان قالب وردپرسپوسته خبری ایرانیقالب مجله خبریطراحی سایتپوسته وردپرسکلکسیون طراحی
Escort France kaszinok online Rtp slots 1xbet